“Χρονόμετρο” ή “Χρονογράφος”;

Συντάχθηκε στις 12 Ιουνίου 2017.

Στην καθημερινότητά μας, τόσο στον προφορικό, όσο και στον γραπτό λόγο, χρησιμοποιούμε συχνά τις λέξεις - όρους «Χρονόμετρο» και «Χρονογράφος».

Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές τις χρησιμοποιούμε λανθασμένα, διότι δεν γνωρίζουμε την πραγματική τους έννοια.

Στις ακόλουθες παραγράφους αποτυπώνεται η διαφορά των δύο αυτών όρων.

Χρονόμετρο (Chronometer)

Το χρονόμετρο είναι ένα συγκεκριμένο είδος Ελβετικού ρολογιού, του οποίου ο Ελβετικός μηχανικός μηχανισμός (απλός ή αυτόματος κουρδιζόμενος), ή ο ηλεκτρονικός (Quartz) έχει πιστοποιηθεί, αφού πρωτίστως έχει περάσει δοκιμασίες ώστε να πληροί συγκεκριμένα πρότυπα ακριβείας χρόνου.

Οι δοκιμασίες που πραγματοποιούνται σε κάθε μηχανισμό είναι η εξής:

Για 15 ημέρες τα ρολόγια χειρός και τα ρολόγια τσέπης υποβάλλονται σε συνεχή λειτουργία υπό χαμηλή (8°C), μέτρια (23°C) και υψηλή (38°C) θερμοκρασία, σε πέντε διαφορετικές θέσεις παρόμοιες με αυτές που εκτελεί το ανθρώπινο χέρι στο οποίο φοριέται το ρολόι.

Για 13 ημέρες τα ηλεκτρονικά ρολόγια υποβάλλονται στις προαναφερόμενες θερμοκρασίες και σε επιπλέον 4 διαφορετικές βαθμίδες υγρασίας, λόγω του ότι ο χαλαζίας (Quartz) είναι πάρα πολύ ευαίσθητος σε αυτήν.

Τα κουρδιστά ρολόγια τοίχου ή επιτραπέζια υποβάλλονται μόνο στις ανωτέρω θερμοκρασίες για 19 ημέρες.

Όταν η χρονική απόκλιση μεταξύ αυτών των πέντε θέσεων στις ανωτέρω θερμοκρασίες είναι σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα, κατά τις καθημερινές μετρήσεις που γίνονται με εξειδικευμένα μηχανήματα ακριβείας, τότε ο μηχανισμός πιστοποιείται ως «χρονόμετρο» και συνοδεύεται από αριθμημένο πιστοποιητικό.

Οι μετρήσεις αυτές συγκρίνονται με μια χρονική βάση που καθορίζεται από δύο ανεξάρτητα ατομικά ρολόγια συγχρονισμένα σε χρόνο GPS.

Γνωστό ινστιτούτο που υποβάλλει τους Ελβετικούς μηχανισμούς των ρολογιών στην προαναφερόμενη δοκιμασία - test είναι το Ελβετικό COSC

Πίνακας με τα κριτήρια του Ελβετικού Ινστιτούτου COSC

1. Μέση ημερησία τιμή χρονικής απόκλισης σε δευτερόλεπτα (δοκιμασία δέκα ημερών).
2. Μέση χρονική τιμή απόκλισης σε δευτερόλεπτα που αποδεικνύει εάν τείνει να αποκλίνει χρονικά προς το “+” ή το “-“ (δλδ. να αποκλίνει χρονικά γρήγορα ή αργά). Ένας μηχανισμός καλής ποιότητας θα έχει την ίδια χρονική απόκλιση είτε τείνει να αποκλίνει προς γρήγορα “κερδίζοντας χρόνο”, είτε προς αργά “χάνοντας χρόνο”.
3. Η μεγαλύτερη χρονική διαφορά, σε δευτερόλεπτα, δύο ημερών σε συγκεκριμένη θέση ελέγχου
4. Υπολογισμός, σε δευτερόλεπτα, της διαφοράς μεταξύ του μέσου όρου της χρονικής απόκλισης στις κατακόρυφες θέσεις (πρώτη και δεύτερη ημέρα δοκιμασίας) με τις οριζόντιες θέσεις (ένατη και δέκατη ημέρα)
5. Η μεγαλύτερη διαφορά, σε δευτερόλεπτα, μεταξύ της μέσης ημερήσιας χρονικής απόκλισης (βλ. αριθμοδείκτη 1) και της κάθε μεμονωμένης χρονικής απόκλισης κατά τις πρώτες 10 ημέρες της δοκιμής
6. Το σφάλμα θερμοκρασίας του μηχανισμού, εκφρασμένο σε δευτερόλεπτα / βαθμό
7. Χρονική απόκλιση σε δευτερόλεπτα, κατά την οποία αφαιρείται η μέση ημερήσια τιμή των δύο πρώτων ημερών της δοκιμής από την μέση ημερήσια τιμή της τελευταίας ημέρας δοκιμής.

Χρονογράφος (Chronograph)

O χρονογράφος είναι ένας σύνθετος μηχανισμός, είτε μηχανικός, είτε ηλεκτρονικός, ο οποίος αποτελείται από διάφορα εξαρτήματα τα οποία συνεργάζονται μεταξύ τους, ώστε να καταγράφουν τη μέτρηση μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, αποτυπώνοντας το αποτέλεσμα σε μια οθόνη μέσω δεικτών, οι οποίοι είναι διαφορετικοί από αυτούς που καταγράφουν την κανονική ώρα.

Το σύστημα χρονογράφου ενδέχεται να είναι τοποθετημένο σε έναν απλό ή αυτόματο κουρδιζόμενο μηχανικό ή ηλεκτρονικό (quartz) μηχανισμό, είτε είναι πιστοποιημένος ως “χρονόμετρο”, είτε όχι, για να δέχεται ενέργεια ώστε να λειτουργεί. Σε διαφορετική περίπτωση, έχει δικό του (αυτόνομο) σύστημα ενέργειας.

Ο χρονογράφος μπορεί να ξεκινήσει, να σταματήσει και να επανέρθει στην αρχική του θέση - “θέση μηδέν” με διαδοχική πίεση ειδικών εξαρτημάτων (κουμπιά) που βρίσκονται προσαρμοσμένα στη θήκη του μηχανισμού. Μετρά συγκεκριμένες χρονικές περιόδους – διαστήματα σε δευτερόλεπτα, λεπτά, ώρες και ακόμη και δέκατα του δευτερολέπτου. Επίσης μέσω του συστήματος αυτού, είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν γρήγοροι υπολογισμοί ταχύτητας ή απόστασης.

Η λειτουργία του χρονογράφου δεν μπορεί να πιστοποιηθεί ως “χρονόμετρο”.